شناسايي خاكهاي واگرا با استفاده از شاخص خميري و اكتيويته خاك 

خاك هاي واگرا، خاكهاي ريزدانه اي هستند كه به محض تماس با آب به سهولت شسته مي شوند و فرسايش مي يابند. نتايج بدست آمده از هر كدام از آزمايش هاي پين هول، شيميائي، كرامپ و هيدرومتري دوگانه دليل قطعي بر شناسايي نوع خاك از نظر واگرايي نمي باشد لذا معمولاً چند آزمايش توام با يكديگر انجام مي شود و نتيجه گيري كلي در مورد واگرا يا واگرا نبودن خاك وابسته به قضاوت مهندسي و ديدگاه طراح دارد. در اين مقاله با انجام و جمع آوري نتايج بيش از 200 نمونه ازمنابع قرضه سازه هاي آبي مهم در سطح كشور كه بر روي آنها آزمايش هاي طبقه بندي، هيدرومتري مضاعف، پين هول و حدود اتربرگ انجام شده بود، به عنوان داده هاي اصلي مورد استفاده قرار گرفتند و در مرحله بعد با پردازش آنها 3600 داده خام توليد گرديد. در ادامه با استفاده از فرضيات ثابت شده در علم مهندسي خاك و مرور بر نظريه هاي ارائه شده محققين، معيارهاي ارزيابي جديدي براي شناسايي خاكهاي واگرا بدست آمده كه از آن  تا 1 ذكر كرده اند، ولي / جمله مي توان به موارد زير اشاره نمود؛ محققين قبلي از جمله شرارد اكتيويته خاكها را برابر 3 است، اكتيويته خاك هاي واگرا بيش از خاك هاي غير / 0 تا 00 / در نمونه هاي مورد بررسي اكتويته خاك ها بين 28 واگرا مي باشد. شيب خط برازش داده شده بين شاخص خميري و ذرات كوچكتر از الك 2 ميكرون بر پتانسيل واگرايي خاك تاثير داشته و مقدار آن براي خاكهاي غير واگرا مثبت و براي خاكهاي متوسط واگرا كمي منفي و براي خاكهاي واگرا كاملاً معكوس است.

كلمات كليدي:

خاكهاي واگرا، آزمايش هيدرومتري مضاعف، اكتيويته خاك، معيارشناسايي 

نویسندگان :

جلال بازرگان (استادياردانشكده فني، دانشگاه زنجان)

بهزاد معين (كارشناس ارشد مكانيك خاك وپي)

چهارمين همايش بين المللي مهندسي ژئوتكنيك و مكانيك خاك ايران (1389)