اصلاح آبگذري سد بناب مرند

بررسی میزان نشت آب و کنترل آن درسدهاي خاکی یکی از دغدغه هاي مهم مهندسی به شمار می آید. افزایش میزان نشت آب بعد از بهره برداري در بسیاري از سدهاي خاکی باعث خسارات جبران ناپذیري گردیده است. سد بناب مرند از نوع خاکی با هسته رسی مرکزي با ارتفاع 32 متر و طول تاج 315 متر، یکی از طرح هاي تامین آب شرب می باشد، که در استان آذربایجان شرقی و حوزه آبریز آجی چاي واقع شده است. پس از آبگیري سد، مشاهده گردید که تراز آب دریاچه، بعد از پر شدن مخزن در ماه هاي پر بارش، به سرعت کاهش می یابد. بعد از مطالعات انجام یافته مشخص گردید که آب مخزن از طریق تشکیلات با نفوذ پذیري بالا که به ناودیس واقع در جناح راست متصل می شدند، تخلیه می گردید. همچنین با توجه به ساختار آبرفتی و عدم سیمانتاسیون کافی مصالح بستر، با افزایش تراز آب مخزن و افزایش گرادیان هیدرولیکی و در نتیجه شسته شدن مصالح، سرعت تخلیه آب زیاد بود. در این مقاله راهکارهاي مختلف جهت اصلاح آبگذري سد بررسی گردیده و نهایتاً گزینه اجراي بلانکت رسی در جناح راست مخزن و قطع ارتباط مخزن با ناودیس، به عنوان طرح اصلاح، انتخاب گردید.

کلمات کلیدي:

سد خاکی، سد بناب مرند، آبگذري، ناودیس

نویسندگان :

غلام مرادي (استادیار گروه ژئوتکنیک دانشکده مهندسی عمران دانشگاه تبریز)

ارسلان هاشمی (مدیر عامل سازمان آب منطقه اي آذربایجان شرقی)

علیرضا عباس نژاد (دانشجوي دوره دکتراي ژئوتکنیک دانشکده مهندسی عمران دانشگاه تبریز )

چهارمين همايش بين المللي مهندسي ژئوتكنيك و مكانيك خاك ايران (1389)