تخمین پارامترهای ژئومکانیکی و تنشهای برجای تودهسنگ اطراف تونل با استفاده از تحلیل برگشتی و با بهکارگیری الگوریتم ژنتیک

خلاصه
یکی از روشهای تعیین پارامترهای ژئومکانیکی تودهسنگ و تنشهای برجا، استفاده از ابزار دقیق و انجام تحلیل برگشتی بر روی دادههای حاصل از آن می باشد. در تحلیل برگشتی، تابعی بر اساس اختلاف بین کمیتهای اندازهگیریشده برجا و محاسبهشده از مدل رفتاری نماینده تودهسنگ، تعریف میشود که هدف بهحداقل رساندن این تابع میباشد. این تابع، تابعی غیرخطی از پارامترهای تودهسنگ میباشد و بهآسانی نمیتوان یکبیان تحلیلی برای مینیممسازی آن ارائه نمود. به این دلیل، در این مقاله از الگوریتم ژنتیک که ابزاری نیرومند برای مینیممسازی چنین توابعیمیباشد، استفاده شده است. بررسی و تأئید این موضوع بوسیلهی تحلیل برگشتی بر روی دادههای گرفتهشده از روابط تحلیلی کرش و همچنین برای یک مدل عددی در حالت الاستو پلاستیک انجام شد. کمیتهای محاسبهشده از مدل رفتاری تودهسنگ بوسیلهی نرمافزار FLAC3Dصورت گرفت و با استفاده از زبان برنامهنویسی FISH ، مبادلهی اطلاعات با نرمافزار Matlab برای انجام عملیات ژنتیکی انجام شد. نتایج نشان داد که الگوریتم ژنتیک بهخوبی و خیلی سریع میتواند تنشهای برجا و پارامترهای ژئومکانیکی تودهسنگ که برروی جابجاییهای تونل تأثیرزیادی دارند را تخمین بزند.

کلمات کلیدی:

تحلیل برگشتی، الگوریتم ژنتیک، پارامترهای ژئومکانیکی، تنش برجا، تودهسنگ

نویسندگان :

محمود ساریخانیخرمی ، کاوه سلیمانی، لهراسب فرامرزی

نهمين کنگره بين المللي مهندسي عمران (1391)