مکانیسمهاي گرفتگی غشاهاي بیوراکتورهاي غشایی (MBR) و روشهاي کنترل وکاهش آن جهت بهینهسازي تصفیهخانههاي فاضلاب

خلاصه
ترکیبی از فرآیندهاي لجن فعال و جداسازي غشایی هستند که با ،MBRs (Membrane Biological Reactors) بیوراکتورهاي غشایی MBRs بهکارگیري آنها نیاز به فرآیندهاي تهنشینی و گندزدایی به کار رفته در شیوههاي مرسوم لجن فعال از بین میرود. بیوراکتورهاي غشایی موجب حذف آلایندههاي زیستی، ذرات کلوئیدي، کدورت، میکروارگانیسم و عناصري مثل آهن و منگنز میشوند. در مورد این سیستمها میتوان به فضاي کمتر مورد نیاز به علت حذف تانک تهنشینی و همچنین کاهش تولید لجن مازاد دفعی به میزان 60 درصد اشاره کرد. کیفیت پساب مستقل از فاضلاب ورودي به تصفیه خانه می باشد و همچنین داراي استانداردهاي زیست محیطی لازم براي استفاده مجدد از MBR خروجی از فاضلاب است. گرفتگی غشاء و تعویض دورهاي آن مهمترین معایب این سیستم میباشند. یکی از بزرگترین مشکلات فناوري پیشرفته فیلتراسیون مورد استفاده در صنایع نظیر بیوراکتورهاي غشایی گرفتگی زود هنگام غشاهاي پلیمري توسط رسوب مواد و ترکیبات آلی و معدنی موجود در سبب کندي جریان، توقف خط تولید براي شستشو و تمیز کردن، تخریب (Fouling) خوراك بر سطوح و منافذ آنها میباشد. پدیده گرفتگی غشاها و دستگاهها توسط شویندههاي شیمیایی، تهدید سلامت مصرفکنندگان ناشی از باقیمانده مواد شوینده درمحصول، آسیبهاي زیستمحیطی و بالاخره کاهش بهرهوري و افزایش هزینههاي تولید میگردد. با اتخاذ روشهاي گوناگون کنترل مداوم گرفتگی غشاء حین میتوان ظرفیت فیلتراسیون غشاء را تا حد قابلقبولی حفظ نمود. در این مقاله به بررسی انواع مکانیسمهاي گرفتگی غشاها و از ،MBR بهرهبرداري جمله بیوراکتورهاي غشایی پرداخته شده است و در ادامه انواع روشهاي کنترل و احیاي غشا و از جمله جدیدترین روشها مانند امواج فراصوت و اشعه ماورائ بنفش و همچنین روشهاي مرسوم فیزیکی و شیمیایی مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.

کلمات کلیدي:

بیوراکتور غشایی ( MBR )، مکانیسم گرفتگی، کنترل گرفتگی، امواج فراصوت، اشعه ماورائ بنفش

نویسندگان :

فرشاد گلبابایی کوتنایی ، حسن امینی راد

اولین کنفرانس ملی عمران و توسعه ایران (1390)