چالش های تونلسازی مکانیزه در ایران

چکیده
 این مقاله با هدف شناسایی چال شهای تونلسازی مکانیزه در ایران به بررسی عملکرد 15 سال تجربه ساخت تونل های بلند و سنگی ایران از سال 1376 تا کنون پرداخته است. ایران از نظر زمین شناسی جهانی بخشی از رشت ههای جوان آلپ- هیمالیا است که از پیچیدگی های زیادی برخوردار است. به طوری که از نظر زمی نشناسی بخش عمده ایران جزئ زمی نهای نامناسب برای تونلسازی به شمار م یرود. این ویژگ یها به همراه تجربه تونلسازی در ایران باعث شده است تا تونلسازی در این زمی نها با انواع مخاطرات همراه باشد. در تونلسازی مکانیزه برخلاف رو شهای متداول، انعطاف پذیری نسبت به تغییر روش ( یا ماشین حفار) بسیار محدود و در برخی موارد غیر ممکن است. بنابراین روبرو شدن با شرایط پیش بینی نشده و نامناسب برای ماشین انتخاب شده، با چال شهای زیادی همراه خواهد بود. تجربه تونلسازی مکانیزه در ایران نشان م یدهد که چالش های عمده ناشی از عدم تجربه کافی و نیروی فنی متخصص برای راهبری ماشین حفار و عدم توجه به شرایط زمین شناسی ایران در انتخاب ماشین های حفار بوده است. بخش اول چالش ها همزمان با کسب تجربه در تونل های مختلف و آموزش نیروهای فنی رو به کاهش است. اما چال شهای مرتبط با ماهیت زمین شناسی ایران که نقش اساسی در موفقیت پروژه های تونلسازی دارد همچنان باقی است. عدم توجه به این مهم باعث شده است تا تونلسازی مکانیزه در ایران نسبت به حد جهانی در سطح پائین تری قرار داشته باشد. بنابراین آگاهی از شرایط زمین پیشرو و درک صحیح از رفتار زمین در مقابل حفر تونل از مه مترین عوامل کلیدی در موفقیت حفاری مکانیزه در ایران است. هجوم آب زیرزمینی، نشت گازهای مضر، مچاله شوندگی و برخورد با زو نهای گسله مهم ترین را TBM مخاطرات زمین شناسی مهندسی در حفاری مکانیزه در ایران است که استفاده از تکنولوژی با چالش روبرو کرده است.

واژههای کلیدی:

تونلسازی مکانیزه، مخاطرات زمی نشناسی، چال شهای تونلسازی مکانیزه.

نویسندگان :

حمیدرضا زارعی  ، مصطفی شریف زاده ، سعیده خالصی مقدم

پنجمین کنفرانس مکانیک سنگ ایران (1393)