پایداري در معماري (بررسی موردي روستاي ماسوله)

خلاصه
وقتی سخن از معماري کهن ایران به میان می آید شاید کمتر کسی باشد که نتواند مصادیق آن را در ذهن مجسم کند ، مصادیقی که بیانگر مبانی نظري خاص معماري ایران زمین هستند ، نظم ، توازن ، تقارن ، تعادل ، بافت ، فرم ، فضا و ... به خوبی یادآور پیشینه تاریخی معماري ما هستند . اما امروز با نگاهی به معماري معاصر ایران و مقایسه آن با معماري مغرب زمین شاید چیز دیگري به ذهن متبادر می شود ، معماران امروز ایران شاید مصادق این بیت اند که : سالها دل طلب جام جم از ما می کرد و آنچه خود داشت ز بیگانه تمنا می کرد : و یا شاید به نقل از استادم دیبا 1 " معماري معاصر ایران ، هنوز در سردرگمی میان برداشت سطحی برخاسته از نگاهی حسرت آمیز به گذشته تا فرهیختگی به الگوي غربی به سر می برد . " معماري گذشته ایران که همواره با تکیه بر خلاقیت و خصایص پایدار از جایگاهی ویژه برخوردار بود در عصر حاضر در اثر مواجهه با پدیده هاي گوناگون نظیر سایت هاي استعماري و سرازیر شدن ثروت هاي نفتی ، بدون دارا بودن پشتوانه مدیریتی لازم و نیز دلباختگی به مظاهر تمدن تازه صنعتی شده غربی از حقیقت خویش فاصله گرفته است . و این در حالی است که معماري کهن ایران زمین ، با توجه به مصادیق فراوان قابل بحث و بررسی ، به خوبی به مبانی پایداري وفادار بوده است . ساختمان هاي کهن ایران طوري طراحی شده اند که در زمستان به خوبی و سادگی گرم می شوند و در تابستان به راحتی خنک و این ساده ترین وکاربردي ترین مفهوم معماري پایداراست . دست کم از اصول معماري ایرانی خود بسندگی و پرهیز از بیهودگی 2 را بدون کوچکترین کم و کاستی می توان با معماري پایدار ( سبز ) مطابق دانست و این یعنی معماري ایران خیلی قبل تر از آنکه دنیا به فکر نگرشی نو به معماري باشد اینگونه می آفریده است .  1داراب دیبا ، معمار ، استاد دانشگاه و عضو هیأت علمی دانشگاه  2به عقیده استاد پیر نیا اصول معماري ایرانیعبارتند از: مردم واري ، پرهیزاز بیهودگی ، نیارش ، خود بسندگی ، درون گرایی اولین کنفرانس ملی عمران و توسعه، زیباکنار، ایران، اسفند 1390 آنچه امروز بیشتر باید مورد توجه قرار گیرد بحث و بررسی درباره الگوهاي معماري ایرانی است ، این الگوها هر چند در پاره اي از موارد شاید خالی از اشکال نباشد امادر اغلب موارد هنوز راهگشا و قابل استناد هستند معماران گذشته ایران زمین آنچنان خردمندانه و خلاقانه طراحی می کردن که هنوز و همراه می توان از آنها و آثارشان آموخت . در این مقاله سعی شده است تا با تعریف ساده اي از معماري پایدار و مبانی آن ، نمونه اي موفق از شهر سازي پایدار (روستاي ماسوله ) مورد بررسی قرار گیرد .

واژگان کلیدي:

توسعه پایدار، معماري پایدار، شهرسازي پایدار، گونه شناسی، توسعه پایدا

نویسندگان :

بهرنگ دریاي لعل ، ریحانه حوصله دار صابر

اولین کنفرانس ملی عمران و توسعه ایران (1390)