بررسی پتانسیل ریزش سنگ بر روی نیروگاه برقابی سد شهید عباسپور و پیشنهاد روش پایدارسازی

چکیده
 امروزه مبحث پایداری تکیهگاهها یکی از پارامترهای اصلی و تعیین کننده در اقتصاد و ایمنی سدهای برقابی است. به منظور تحلیل پایداری و ایمنسازی شیبهای سنگی مشرف به نیروگاه- های برقابی، بکارگیری روشهای پیشرفتة عددی جهت برآورد پایداری توده سنگ  بالادست این گونه سازهها با استفاده از برنامههای کامپیوتری گسترش شایانی یافته است. در کنار این نرم- افزارها، استفاده از روشهای کیفی- کمی برآورد ریسک ریزش سنگ جهت تعیین میزان ریسک ریزش و لزوم پایداری بسیار کارآمد میباشد. در این پژوهش با استفاده از روش تحلیل ریسک به تحلیل پایداری تکیهگاه چپ سد شهید UDEC و برنامه تحلیل عددی SRRA توصیفی- کمی عباسپور پرداخته شده است. نیروگاه برقابی سد شهید عباسپور یکی از مهمترین منابع تولید انرژی برق کشور است که به دلیل قرار گرفتن در درهای با شیب تند متشکل از تودهسنگهای به شدت درزهدار سازند آهکی آسماری همواره در معرض تهدید ناشی از ریزش سنگ بوده است. بطوری که در تازه ترین مورد ریزش در سال 1389 سازههای اطراف نیروگاه به کلی نابود شد. بنابراین با توجه به سابقه ریزش و وجود یک بلوک دارای پتانسیل ناپایداری در تکیهگاه چپ و همچنین احتمال رخداد مجدد ریزش، تحلیل پایداری تکیهگاه چپ امری ضروری به نظر میرسد. بدین منظور با استفاده از اطلاعات موجود در مورد ریزشهای ثبتشده در محدودهی ساختگاه، میزان ریسک ریزش و لزوم پایدارسازی تکیهگاه چپ تعیین شد و سپس، پایداری این تکیهگاه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که تکیهگاه در حالت استاتیک بدون نگهدارنده ناپایدار بوده و در صورت ریزش، حجم بالایی از سنگ بصورت بلوکهای منفرد و پیوسته بر روی نیروگاه و سازههای جانبی ریزش خواهد کرد. در تحلیل پایدارسازی جهت مهار سنگ و محافظت از نیروگاه و سازههای پاییندست، محدودهی مشرف به نیروگاه و سازههای جانبی با یک پرده از سیستم هدایت کنندهی سنگ با هدف جلوگیری از پرتاب، کنترل و هدایت سنگ و یک خط سیستم سنگگیر به منظور مهار و به دام انداختن بلوکهای ریزشی بطور ترکیبی استفاده شد. پس از مدلسازیسیستم محافظتی و حل مجدد مدل، نتایج نشان میدهد که سیستم مذکور میتواند کلیهی سنگهای ریزشی این محدوده را بدون ایجاد شکست، تحمل، کنترل، هدایت و مهار کند.

واژه های کلیدی:

تحلیل پایداری، سد شهید عباسپور، سیستم هدایتکننده سنگ، نرم افزار. UDEC

نویسندگان :

اسکندر فرجی ، پرویز رفعتی

پنجمین کنفرانس مکانیک سنگ ایران (1393)